Jurajskie Forum Dyskusyjne
http://forumjurajskie.pl/

Leśny Przewodnik Kulturowy
http://forumjurajskie.pl/viewtopic.php?f=1&t=6836
Strona 5 z 6

Autor:  Piotr Rochowski [ 28 wrz 2017, 20:50 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Witam! Dodałem do Przewodnika Las Zwierzyniec. Jest górnictwo - to historyczne (węgiel kamienny) i współczesne (kamieniołomy Niedźwiedzia Góra i Nielepice). Są legendy, historie z czasów Hrabstwa Tenczyńskiego, XIX-wieczni powstańcy i ścigający ich Rosjanie, partyzanci organizujący skok na kopalnię Krystyna II i Niemcy składujący amunicję w środku lasu. A nad tym wszystkim gdzieś w górze unosi się duch Potockich, dawnych właściceli tych dóbr, którzy gospodarując w umiejętny sposób uchronili Zwierzyniec od dewastacji i rozpadu na drobne fragmenty.

Obrazek
Mało który las ma tak porządne wejście. Brama Zwierzyniecka, czyli wykonana z cegły i betonu wizualizacja myśliwskiej wyobraźni…

Obrazek
Jedna z kapliczek na Żabniku. Kiedyś była tutaj gajówka Hrabstwa Tenczyńskiego, a jeszcze wcześniej osada smolarzy, u których można było podobno zamówić węgiel, kradziony z pańskiej kopalni na Kozłowej Górze (dziś Czerwieniec).

Obrazek
Szukając śladów dawnego górnictwa węglowego nie sposób nie myśleć cały czas o tym, co może znajdować się właśnie pod naszymi nogami, pięć, dziesięć albo sto metrów w głębi ziemi?

Obrazek
Górnicza kapliczka pomiędzy kopalnią węgla Krystyna I, Krystyna II i kamieniołomem Niedźwiedzia Góra. Gdzieś tutaj stała karczma pod Czerwieńcem. W XIX wieku spalili ją Rosjanie, którzy zapędzili się w te strony w pogodni za polskimi powstańcami (listopadowymi lub styczniowymi, w zależności od wersji).

Obrazek
Czarny Staw tylko z pozoru wygląda sielankowo. W jego mrocznych głębinach diabeł topił (topi?) grzeszników złapanych na Diabelskim Moście w Czernej.

Obrazek
Podobno po okolicznych lasach chętnie spacerowali weterani powstania listopadowego, których na rekonwalescencję do Krzeszowic zaprosili właściciele majątku, Potoccy. Na wzgórzu Porąbka powstańcy mieli wspominać dawne czasy i wznosić toasty za zdrowie ułanów, dlatego z czasem zaczęto nazywać to miejsce Ułańskim Zdrowiem.

Obrazek
Cmentarz epidemiczny na skraju Nawojowej Góry. Pamiątka po epidemii dżumy, która przetoczyła się przez okoliczne wsie w 1710 r.


Wykaz wszystkich obiektów, które trafiły do Przewodnika:

Frywałd, osada służbowa Kopce, XVIII w.
Frywałd, prochownia, 1944-1945 r.
Młynka, kapliczka przydrożna, k. XIX w.
Młynka, kopalnia wapienia Nielepice, 1970-2015 r.
Nawojowa Góra, cmentarz epidemiczny, 1710 r.
Nawojowa Góra, nieistniejąca osada służbowa, 1. poł. XX w.
Nawojowa Góra, Ułańskie Zdrowie
Tenczynek, Brama Zwierzyniecka, XIX w.
Tenczynek, Czarny Staw
Tenczynek, kapliczka górnicza
Tenczynek, kapliczki na Żabniku
Tenczynek, kopalnia diabazu i porfiru Niedźwiedzia Góra, 1902 r.
Tenczynek, kopalnia piasków i żwirów Czerwieniec, XX w.
Tenczynek, kopalnia węgla kamiennego Adam, XVIII-XIX w.
Tenczynek, kopalnia węgla kamiennego Kmita, XIX-XX w.
Tenczynek, kopalnia węgla kamiennego Krystyna I, XIX-XX w.
Tenczynek, kopalnia węgla kamiennego Krystyna II, XX w.
Tenczynek, krzyż na Buczynie
Tenczynek, krzyż przydrożny, pocz. XX w.
Tenczynek, Stara Sztolnia, 1895-1898 r.


Po więcej szczegółów zapraszam na stronę Przewodnika.
Tutaj artykuł ogólny w dziale Aktualności: http://www.kulturawlesie.pl/2017/09/28/las-zwierzyniec/
Tutaj mapa z opisami i zdjęciami wszystkich dodanych miejsc: http://www.kulturawlesie.pl/mapa/

Autor:  Piotr Rochowski [ 30 paź 2017, 14:23 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Witam i zapraszam do październikowego wydania Kultury w lesie. Do Przewodnika trafił właśnie pierwszy kompleks leśny ze słowem puszcza w nazwie! Puszcza Dulowska, bo o niej mowa, jest wprawdzie bardziej puszczą nominalną, niż faktyczną, ale fakt pozostaje faktem, i to potwierdzonym przez Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych. Osobiście mam do tego lasu szczególny sentyment. Przyjeżdżałem tutaj rowerem w czasach licealnych, żeby nazywać po swojemu miejsca, rysować ich mapy i przekradać się przez ogrodzenie ośrodka łowieckiego w poszukiwaniu bobrów i łosi. Piękne czasy ;)

Zamek Tęczyn. Nie oparłem się pokusie, żeby dodać go do Przewodnika, choć to raczej kultura na skraju lasu.
Obrazek

Ostatnia już leśna kopalnia dawnego tenczyńskiego zagłębia węglowego. Najmniejsza, z najskromniejszą historią - przez dużą część swojego istnienia była zamknięta.
Obrazek

Czarny krzyż vel krzyż Izabeli przy drodze do Woli Filipowskiej. Historia mroczna: domniemane miejsce spoczynku pewnego małżeństwa, które przyjechało do Rudna kupić dom, po czym zaginęło bez śladu. Histria miłosna: domniemane miejsce spoczynku Izabeli Lubomirskiej z Czartoryskich, która za życia miała spotykać się tutaj z kochankiem.
Obrazek

Zbójnik, czyli nieistniejący przysiółek Rudna. Podobno w dawnych czasach w pobliżu tego miejsca grasowali rabusie, którzy napadali na spokojnych obywateli wędrujących Drogą Alwerską.
Obrazek

Pierwsze w Przewodniku miejsce pamięci związane z leśnikiem. Gajowy Adam Król w roku 1933 'padł z rąk niszczycieli'. Nadal próbuję ustalić, o co konkretnie chodziło. Kłusownicy? Złodzieje drewna?
Obrazek

Wykaz wszystkich obiektów, które trafiły do Przewodnika:

Nieporaz, krzyż pamiątkowy w Puszczy Dulowskiej
Rudno, kapliczka pod zamkiem, XIX w.
Rudno, dawna kopalnia melafiru, XX w.
Rudno, dawna kopalnia węgla kamiennego, XIX-XX w.
Rudno, krzyż Pod Hubertem
Rudno, kapliczka na Kajdasówce, XIX w.
Rudno, czarny krzyż vel krzyż Izabeli, XIX w.
Rudno, zamek Tęczyn, XIV-XVII w.
Rudno, nieistniejąca osada Zbójnik
Wola Filipowska, kapliczka przydrożna

Po więcej szczegółów zapraszam na stronę Przewodnika.
Tutaj artykuł ogólny w dziale Aktualności: http://www.kulturawlesie.pl/2017/10/30/ ... -dulowska/
Tutaj mapa z opisami i zdjęciami wszystkich dodanych miejsc: http://www.kulturawlesie.pl/mapa/

Autor:  Robert [ 30 paź 2017, 16:00 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Potężnie się teraz zamek prezentuje.

"tenczyńskiego zagłębia węglowego" - brzmi dumnie, ale raczej na wyrost, osobne zagłębie to raczej nie było ;)

Autor:  Piotr Rochowski [ 30 paź 2017, 17:19 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Robert napisał(a):
tenczyńskiego zagłębia węglowego" - brzmi dumnie, ale raczej na wyrost, osobne zagłębie to raczej nie było ;)


To prawda. Tenczyńskie zagłębie węglowe w dużym cudzysłowie. Ale jaka ładna nazwa :wink:

Autor:  d.trefl [ 30 paź 2017, 17:34 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Krzyż Izabeli - pamiętam jak dziś swoje zdziwienie, gdy błądząc (dosłownie) po tej okolicy trafiłam na ten zabytek. Troszkę szkoda, że istnieją dwie wersje historii. Osobiście jestem bardzo ciekawa, która jest bliższa prawdy. Bo krzyże zwykle nie pojawiają się bez powodu.

Autor:  Piotr Rochowski [ 30 paź 2017, 18:30 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

d.trefl napisał(a):
Troszkę szkoda, że istnieją dwie wersje historii.


Mnie bardzo podoba się taka dwuznaczność, lubię podobne sytuacje. Jedno nie przeszkadza zresztą drugiemu. Anna Łukasik w swoim opracowaniu o historii Tenczynka nie rozstrzyga, która wersja jest bardziej prawdopodobna. Za to inskrypcja na postumencie przechyla szalę na korzyść historii miłosnej (Prosi się / o westchnienie / za duszę Isabelli).

Autor:  sandwich [ 30 paź 2017, 18:56 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Robert napisał(a):
Potężnie się teraz zamek prezentuje.

"tenczyńskiego zagłębia węglowego" - brzmi dumnie, ale raczej na wyrost, osobne zagłębie to raczej nie było ;)



Może nie taka nazwa ale...
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zagłębie_Krakowskie

Autor:  alkosander [ 04 lis 2017, 14:01 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

„Miejsce spoczynku Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej” to wersja mocno naciągana. Izabela zmarła w Wiedniu. Została pochowana na cmentarzu w Währing. W 1855 roku, po likwidacji cmentarza wnuk sprowadził jej prochy do Łańcuta. W mauzoleum Potockich stoi trumna, według tabliczki zawierająca prochy Księżnej Marszałkowej czyli teoretycznie Izabeli. Obok stoi urna z napisem „Domina Isabella Principessa Vidua Lubomirska nata principessa Czartoryska aetatis...”. Napis jednoznacznie wskazuje, że zawartość stanowią prochy Izabeli z Czartoryskich. Trochę to zagadkowe ale obojętnie, która wersja jej pochówku jest prawdziwa do krzyża stąd bardzo daleko, zwłaszcza, że księżna nie słynęła z modnego wówczas w wyższych sferach burzliwego życia sercowego.

Autor:  Piotr Rochowski [ 07 lis 2017, 15:21 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Dziękuję za informacje, wprowadziłem już uzupełnienia do opisu krzyża na mapie i do tekstu w Aktualnościach. Teorię z grobem arystokratki w środku lasu mamy zatem obaloną. Pozostaje otwarte pytanie, kim była owa tajemnicza Isabella z inskrypcji na postumencie krzyża...

Autor:  Piotr Rochowski [ 30 lis 2017, 09:59 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Witam! W listopadowym wydaniu Kultury w lesie mała dygresja rocznicowa. Dodałem do przewodnika siedem leśnych cmentarzy z I wojny światowej, położonych na pograniczu Jury i Wyżyny Miechowskiej i związanych z walkami z listopada/grudnia 1914 r. Jangrot-Cieplice, Zadroże, Maszków, Narama (I i II), Goszcza i Masłomiąca. Poniżej fotografie trzech pierwszych (Jangrot, Zadroże, Maszków), więcej w Aktualnościach: http://www.kulturawlesie.pl/2017/11/30/ ... zach-jury/

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Autor:  Piotr Rochowski [ 02 sty 2018, 14:21 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Witam! Miło mi donieść, że 'Kultura w lesie' wkracza w nowy rok z hasłem: Do lasu ze smartfonem! Na stronie http://www.kulturawlesie.pl/mapa/ umieściłem nową, 'terenową' wersję mapy z miejscami opisanymi w Przewodniku. Przetestowałem ją pod koniec grudnia w lasach na południe od Olkusza (okolice Żurady i Gorenic). Zabawy było co niemiara. Po pierwsze, po raz pierwszy korzystałem z urządzenia typu smartfon. Po drugie, musiałam udawać, że nie mam pojęcia, dokąd prowadzi mnie urządzenie. Wnioski moje mają walor szczególny, są to bowiem wnioski smartfonowego nowicjusza. Brzmią one następująco: smartfon jest urządzeniem dosyć przydatnym, szczególnie w lesie, do odnajdywania miejsc opisanych w Leśnym przewodniku kulturowym. Mapa działa zaskakująco dobrze (czytaj: autor Przewodnika czuł się zaskoczony). Margines błędu może wynosić od kilku do kilkudziesięciu metrów. Opisy i zdjęcia wczytują się dobrze (te pierwsze bez problemu, te drugie trochę wolniej). Nie pozostaje nic innego, jak ruszać do lasu!

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Autor:  RafRaf [ 02 sty 2018, 18:05 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Brawo.

Autor:  d.trefl [ 05 sty 2018, 15:29 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Kawał dobrej roboty! Na pewno wypróbuję, kiedy tylko pogoda choć trochę zachęci mnie do wyjścia z domu ;)

Autor:  Piotr Rochowski [ 02 lut 2018, 09:13 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Witam i zapraszam do lutowego wydania Kultury w lesie! Do Przewodnika trafiło właśnie dwadzieścia siedem nowych miejsc z lasów w okolicach Alwerni. Wśród najciekawszych:

Klasztor bernardynów w Alwerni, w "samotnem i ciemnym borem okrążonem, dzikiem ustroniu". Trzeci leśny klasztor opisany w Przewodniku (po karmelitach bosych w Czernej i kamedułach na krakowskich Bielanach).

Obrazek

Historie górnicze - nieczynne kopalnie porfiru i melafiru w lasach Orlej i Belwender oraz w Regulicach. Gratka przede wszystkim dla geologów, ale znajdą coś dla siebie także obdarzeni wyobraźnią poszukiwacze skarbów, duchów i wszelkiego rodzaju zakamarków (fot. w kolejności: Regulice, Orlej, Belwender).

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Ślady zmagań z dawnymi epidemiami chorób zakaźnych. Ci, którzy pomarli, spoczywają na epidemicznych cmentarzach (fot. cmentarz w Cholernym Lesie koło Regulic). Ci, co przeżyli, w podziękowaniu za przeżycie fundowali wotywne kapliczki (fot. kapliczka na Spaliskach w Brodłach).

Obrazek

Obrazek

Historie kapliczkowe. Tych jak zawsze najwięcej. Kapliczki i krzyże znaczą miejsca, gdzie zamordowano gajowego, gdzie drzewo przywaliło drwala, gdzie w drodze pod Wiedeń zatrzymał się król Sobieski. Są przy mogile powstańców listopadowych i na cmentarzu dzieci pochowanych bez sakramentów. W tym ostatnim przypadku ustawione po to, aby uciszyć ich pośmiertne krzyki... (fot. kapliczka na Sarem koło Źródeł Małych).

Obrazek

I jeszcze obiekt z kategorii dawne znaki graniczne. Kopce w Lesie Siemota, usypane być może pod koniec XVIII wieju na trójstyku wsi Regulice, Kwaczała i Płaza, później z niezwykłą prezycją odwzorowane na austriackiej mapie katastralnej z 1848 roku. Do dzisiaj na kopcach załamuje się granica Regulic i Płazy (będąca jednocześnie granicą gminy Alwernia i Chrzanów) oraz zbiegają się granice trzech oddziałów leśnych nadleśnictw Krzeszowice i Chrzanów.

Obrazek

Wykaz wszystkich obiektów, które trafiły do Przewodnika:

Alwernia, figura św. Franciszka i krzyże przy ul. Klasztornej
Alwernia, kapliczka przy ul. Kulawki
Alwernia, klasztor Bernardynów, XVII w.
Alwernia, krzyż przy starej drodze pątniczej
Alwernia, krzyż przy ul. Spacerowej
Alwernia, most kolejowy w lesie Belwender, 1. poł. XX w.
Brodła, kapliczka na Spaliskach, 1869 r.
Brodła, kapliczka przy drodze do Zalasu, 1. poł. XX w.
Brodła, krzyż przydrożny, 2. poł. XX w.
Kwaczała, kapliczka przy ul. Czarny Las, 1. poł. XIX w.
Kwaczała, kapliczka przy ul. Jurajskiej, 2. poł. XIX w.
Kwaczała, krzyż przydrożny na Krzyku, 2. poł. XIX w.
Nieporaz, mogiła żołnierza polskiego, 1945 r.
Okleśna, cmentarz epidemiczny w lesie Dąbrowa, XIX w.
Okleśna, kapliczka św. Huberta, XIX w.
Okleśna, kapliczka św. Józefa, 1886 r.
Płaza, kapliczka św. Antoniego, XIX/XX w.
Poręba Żegoty, dawne kopalnie glinki ceramicznej
Poręba Żegoty, kopalnia melafirów Belwender, XIX-XX w.
Regulice, cmentarz epidemiczny w Cholernym Lesie, XVIII-XIX w.
Regulice, kapliczka w lesie Brandyska
Regulice, kopalnia melafirów, XIX-XX w.
Regulice, kopce graniczne w Lesie Siemota
Zalas, dawna osada służbowa Orlej
Zalas, kapliczka Pod Obrazkiem w Lesie Orlej, 1972 r.
Zalas, kopalnia porfiru Orlej, 1880-1966 r.
Źródła Małe, kapliczka na Sarem, pocz. XX w.

Po więcej szczegółów zapraszam na stronę Przewodnika.
Tutaj artykuł ogólny w dziale Aktualności: http://www.kulturawlesie.pl/2018/02/01/ ... l-alwerni/
Tutaj mapa z opisami i zdjęciami wszystkich dodanych miejsc: http://www.kulturawlesie.pl/mapa/

Autor:  Puchowy [ 02 lut 2018, 18:24 ]
Tytuł:  Leśny Przewodnik Kulturowy

Piękne kapliczki <3 Można prosić dokładniejszą lokalizację? Np. narzucone punkty na mapie?
Byłbym wdzięczny.

Strona 5 z 6 Strefa czasowa: UTC + 1
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
http://www.phpbb.com/