O pilickich kazamatach wspomina Gruszecki w swojej analizie małopolskich zamków bastionowych.Moim zdaniem miałyby one sens jeśli budowla o której dyskutujemy była kiedyś budynkiem zawierającym pierwotną bramę wjazdową.W opracowaniach dotyczących fortyfikacji pilickiego pałacu spotyka się sprzeczne informacje o tym kto był ich budowniczym.Raz jest to Jerzy Zbaraski innym razem Stanisław Warszycki. Wiele wskazuje na to ,że obie wersje są prawdziwe. Określenie
palazzo in fortezza nie wzięło się chyba z powietrza. Prawdopodobnie pierwsze fortyfikacje powstały za czasów Zbaraskiego (Na rzucie kwadratu? Nie znalazłem jednoznacznych danych na temat tego czy ówczesne wały były licowane kamieniem.Brama zawsze była najsłabszym elementem fortyfikacji więc nie zdziwiłbym się,gdyby u Zbaraskiego tylko przy niej wały były licowane murem kamiennym a Stanisław Warszycki bazując na tym co zastał rozbudował je wykorzystując pewne elementy.Być może więc interesujący nas obiekt był jedynym murowanym elementem obwarowań i dlatego,ze względów ekonomicznych,został wkomponowany w ciąg nowych wałów.To,że obiekt nie został zrównany z linią nowej fortyfikacji może wynikać z faktu,że przesunięciu całej fortyfikacji „do przodu” (w kierunku „Owczarni” powodowało,że „lewy” (patrząc od Owczarni) bastion wchodził na silnie w tym miejscu opadający teren. Wysokość wału rośnie mocno w górę a ze względu na konieczne nachylenie skarpy,cała fortyfikacja przesuwa się dodatkowo do przodu.To są spore niepotrzebne koszty.Dalej nie mam jednak pomysłu po co wały zostały rozciągnięte w kierunku południowym. Przy okazji warto zastanowić się nad sensem spotykanej w opisach pilickiego pałacu opowieści o sprowadzaniu z Podzamcza wody do pilickiej fosy:
1.Skąd w Podzamczu woda w takiej ilości?
2. Jakie byłyby koszty doprowadzenia jej "akweduktami" ponad obniżeniami terenu? Taniej byłoby chyba wozić ją beczkami z Pilicy
3. Jaka byłaby wartość obronna fosy którą można opróżnić jednym ładunkiem wybuchowym spuszczając z niej wodę w dolinę Pilicy?
To raczej taki sam
potwór z Loch Ness jak podziemne korytarze od Smolenia do Ogrodzieńca
Sucha fosa była często spotykanym elementem powstałym przy okazji sypania wałów i sama w sobie stanowiła poważną przeszkodę.